Podlasie, atrakcje? Był taki czas, kiedy nie miałam pojęcia, jakich ciekawych miejsc szukać w tej części Polski. Urodziłam i wychowałam się na Śląsku, a województwo podlaskie kojarzyło mi się tylko z niebieskim odcieniem, jakim zwykle kolorowano je w prognozach pogody. Wiele wody w Narwi i Biebrzy upłynęło zanim dotarłam na Podlasie. A kiedy to się stało – przepadłam.
Dlaczego? Pozwól, że szybko podsumuję: cztery parki narodowe, różnorodność kulturowa, dzika przyroda, brak tłumów… i wiele więcej!
Chodź, pokażę Ci jakie atrakcje Podlasia szczególnie mnie zauroczyły i co polecam Ci odwiedzić 🙂
Podlasie – atrakcje. Które ciekawe miejsca warto zobaczyć?
1. Kolorowe cerkwie i Kraina Otwartych Okiennic
Szukając ciekawych miejsc na Podlasiu nie pomiń czterech małych wsi zlokalizowanych blisko Puszczy Białowieskiej. W trzech z nich znajdziesz zachwycające cerkwie prawosławne, pięknie i kolorowo zdobione od zewnątrz. Tydzień przed pierwszą wizytą w województwie podlaskim wróciłam z Petersburga i patrząc na cerkwie zastanawiałam się, czy na pewno wróciłam do Polski… 😉
Te trzy wsie to Narew (jasnoniebieska cerkiew), Trześcianka (zielona cerkiew) i Puchły (ciemnoniebieska cerkiew).
Trześcianka i Puchły razem z kolejną maleńką wioską Soce tworzą tak zwaną Krainę Otwartych Okiennic. Charakteryzują się bogatymi zdobieniami drewnianych domów, głównie ich okiennic.
Pomijając już same zdobione domy i cerkwie, we wsiach Puchły i Soce czułam się, jakby ktoś przeniósł mnie w czasie o co najmniej dwadzieścia lat. W województwie śląskim, skąd pochodzę ciężko znaleźć wsie, do których nie dochodzi żadna droga asfaltowa, nie słychać szumu samochodów, nie budują się nowe domy. Jedyni mieszkańcy, których widać to starsi ludzie zajmujący się gospodarstwem, opowiadający cicho:
„Dzieci wyjechały, syn studiuje w Białymstoku, córka pracuje w Toruniu, nikt nie chce tutaj mieszkać z nami na końcu świata…”
Cieszę się, że mogłam tchnąć nieco życia w te miejsca chociaż jako turystka.
2. Konny Zakątek
A teraz mało znana perełka, którą odkryłam zaledwie 30 minut jazdy od Krainy Otwartych Okiennic. Konny Zakątek jest miejscem ukrytym w środku lasu, prowadzonym z pasją przez miłośników koni, w którym spełniłam swoje dziecięce marzenie o lekcjach jazdy konno.
Województwo podlaskie przez niektórych jest nazywane „płucami Polski”, więc wizyta w nim powinna być pełna kontaktu z naturą. A Konny Zakątek zapewnia ogrom natury pod wieloma postaciami!
Jak wynika z nazwy, skorzystasz w nim z lekcji jazdy konno i poznasz bliżej konie, ale nie tylko. Miejsce oferuje również saunę, podgrzewaną balię, offroad’owe wyprawy jeepem, mini zoo (plus 15 towarzyskich kotów), plac zabaw i inne atrakcje dla całej rodziny. Kiedy piszę te słowa (lipiec 2023) oferują pole namiotowe i domki dla grup 8 i 16-osobowych. W planie mają niedługo otwarcie małych domków rodzinnych.
W dodatku z Konnego Zakątka w maksymalnie godzinę dojedziesz samochodem do większości wymienionych w tym poście atrakcji.
Odwiedziłam Konny Zakątek w ramach współpracy, ale opinia jest w tysiącu procentach szczera. Ogromnie się cieszę, że przychodzi mi współpracować z takimi miejscami z duszą 🙂
Sprawdź pełną recenzję Konnego Zakątka tutaj.
3. Białowieski Park Narodowy
Czy wiesz, że w atrakcje Podlasia wliczają się aż cztery parki narodowe? Pierwszy z nich, Białowieski Park Narodowy słynie między innymi z lasu o charakterze pierwotnym – na który człowiek nie miał żadnego wpływu i nie ingerował w jego wygląd i rozwój. Puszcza Białowieska jest naturalnym środowiskiem dla ogromnej ilości roślin i zwierząt, z których największym jest żubr.
Kiedy odwiedziłam Białowieski Park Narodowy przeszłam 26 kilometrów wyznaczonymi szlakami turystycznymi. Trasę rozpoczęłam w okolicy ostoi żubrów Kosy Most. Przeszłam Wilczy Szlak do Starego Masiewa i wracałam przez Nowe Masiewo szlakiem św. Eustachego.
Pierwsza połowa wycieczki była ciekawsza, na Wilczym Szlaku świetnie widać dziki, dziewiczy las, z jakiego słynie Puszcza. Przejście przez Stare i Nowe Masiewo również były dla mnie fascynujące. Przez godzinę spaceru we wsiach minęło mnie 5 samochodów (liczyłam 🙂 ) i nie więcej niż pięcioro ludzi. Ta pustka fascynowała mnie do końca pobytu na Podlasiu.
Końcówka szlaku za to mi się dłużyła, prowadzi szeroką leśną drogą bez spektakularnych widoków. Gdybym miała planować wycieczkę jeszcze raz skróciłabym ją i zawróciła przed Starym Masiewem.
Mapę szlaków znajdziesz na stronie parku tutaj.
4. Narwiański Park Narodowy
Narwiański Park Narodowy obejmuje dolinę rzeki Narwi i znajdujące się w niej obszary bagienne – raj dla ptaków, gadów i owadów. W parku znajdują się jedynie szlaki wodne (opisane na stronie tutaj), najlepiej zwiedzać go kajakiem lub łodzią.
Nie ma szlaków pieszych i rowerowych, jakie znasz z innych parków, wszystkie biegną w otulinie parku (szczególnie polecana jest Obwodnica Narwiańskiego Parku Narodowego, którą można pokonać rowerem lub samochodem).
Jest za to miejsce, w którym można nieco „oszukać system” 🙂 Myślę o kładce Śliwno-Waniewo, która przecina Narwiański Park Narodowy i pozwala zapoznać się z jego przyrodą bez użycia łódki lub kajaka. Kładka ma 1,5 kilometra, a trasę urozmaicają wieże widokowe i pływające pomosty, które trzeba samodzielnie przeciągnąć na drugą stronę za pomocą łańcucha. Gorąco polecam 🙂
5. Góra Grabarka. Podlasie atrakcje
Góra Grabarka jest świętą górą wyznawców prawosławia. Legenda głosi, że w czasie epidemii cholery osoby, które weszły na górę z krzyżem i napiły się wody z pobliskiego źródła – ocalały. Na szczycie góry w podzięce wzniesiono cerkiew, którą do dziś otaczają krzyże wotywne przynoszone przez pielgrzymów.
Choć identyfikuję się jako agnostyczka, poczułam niepowtarzalną, głęboko uduchowioną atmosferę tego miejsca i nawet wbiłam swój krzyż. Gorąco polecam wizytę na górze niezależnie od Twojego wyznania.
6. Szlak Tatarski i meczety
Przed wyjazdem na Podlasie nie wiedziałam, że w Polsce do tej pory mieszkają Tatarzy (a według najnowszego spisu powszechnego, jest ich w Polsce około 2000 osób). Wiedziałam, że pojawiali się na polskich terenach historycznie, że walczyli u boku Jana III Sobieskiego i następnie otrzymali od króla ziemie na wschodzie Polski. Dopiero po odwiedzinach na Podlasiu dowiedziałam się, jakie to ziemie i że Tatarzy są tu nadal.
Na Podlasiu znajdują się dwa turystyczne szlaki piesze poświęcone polskim Tatarom – Szlak Tatarski Duży (57 km) i Szlak Tatarski Mały (19 km).
Oba te szlaki przechodzą przez wieś Kruszyniany znaną z drewnianego meczetu. W pobliżu znajduje się też meczet w Bohonikach, ale nie miałam jeszcze okazji go odwiedzić. Ale z tyłu głowy już rozwija mi się plan, aby poświęcić więcej czasu na pieszą wędrówkę śladami Tatarów.
Meczet w Kruszynianach jest najstarszym zachowanym tatarskim meczetem w Polsce. Zbudowany jest z drewna i pomalowany na zielony kolor. Można go zwiedzać, bilet kosztuje 10 zł (lipiec 2023) – w tym zawiera się usługa przewodnika, który krótko opowiada o Tatarach w Polsce oraz o islamskich tradycjach, jakie kultywują. W pobliżu znajduje się też stary mizar – cmentarz muzułmański i restauracja z tatarską kuchnią. Gorąco polecam odwiedzenie Kruszynian. Tak przeplatających się ze sobą kultur i religii nie zobaczysz nigdzie w Polsce.
7. Biebrzański Park Narodowy
Największy park narodowy w Polsce, ciągnie się przez całą długość rzeki Biebrzy i obejmuje obszar bagienny – raj dla niemal wszystkich występujących w Polsce gatunków ptaków. Niestety jest to raj także dla komarów. Każde zatrzymanie się nawet na zdjęcie kończyło się kilkudziesięcioma komarami na każdej części ciała.
To jednak jedyna wada Biebrzańskiego Parku Narodowego, jaką zauważyłam 😉 Polecam ubrać luźne ubrania z długimi nogawkami i rękawkami, a dodatkowo użyć repelentu (choć lokalne komary mało zwracają uwagę na te wszystkie OFFy i inne psikaczki 😉 )
Poza tym, czułam się zauroczona. To najbardziej puste, odludne miejsce, jakie miałam przyjemność odwiedzić na Podlasiu, a może i w całej Polsce. Z Biebrzańskim PN konkurują tylko wybrane obszary Beskidu Niskiego 😉 Przeszłam w sumie 20 km czerwonym szlakiem z Leśniczówki Grzędy wzdłuż Czerwonego Bagna, dalej przez wydmy do wieży obserwacyjnej i wracałam szlakami czarnym, niebieskim i czerwonym. Przez całą drogę spotkałam jedną (!) osobę – chłopaka, który w butach po same uda szedł w bagna oglądać ptaki. Poza tym – ani jednej osoby. Nie ma też zasięgu żadnej sieci komórkowej. Tylko ja, las, bagna i ptaki.
Sam szlak gorąco polecam – zobaczysz gęsty las, kładki nad podmokłym terenem, wydmy i typowe obszary bagienne z wieży widokowej. Wspaniała wycieczka i nie omijaj jej szukając ciekawych miejsc na Podlasiu. Koniecznie zabezpiecz się przeciwko insektom.
8. Białystok – Podlasie atrakcje
Choć w Białymstoku spędziłam zaledwie kilka godzin, w dodatku w ulewnym deszczu, wiem już, że każdy znajdzie w nim coś dla siebie. Miasto zachwyca imponującym pałacem Branickich, a ponadto oferuje kilka wyznaczonych ścieżek turystycznych: między innymi szlak murali, szlak esperanto i wielu kultur, szlak architektury PRL, architektury drewnianej, czy szlak żydowski. Sprawdź wszystkie szlaki tutaj i wybierz coś dla siebie 🙂
9. Wigierski Park Narodowy
Wigierski Park Narodowy jest jednym z większych parków narodowych w Polsce i jedną ze słynniejszych atrakcji Podlasia. Na jego terenie znajduje się jezioro Wigry, piąte najgłębsze jezioro w Polsce. Jego głębokość miejscami przekracza 70 metrów!
Wigierski Park Narodowy zwiedzisz piechotą, rowerem, kajakiem lub żaglówką. Ja zdecydowałam się na wypożyczenie rowerów w siedzibie parku w Krzywem i pokonanie szlaku wokół Wigier. To około 50 km i zajęło mi ponad 4 godziny. Szlak jest trudniejszy, niż się spodziewałam. Wyszło ponad 1000 metrów przewyższenia! Jeśli zdecydujesz się na to samo, wybierz rower przystosowany do jazdy terenowej – unikaj rowerów miejskich z wąskimi oponami.
Szlak jest przepiękny i po drodze zobaczysz jezioro z wielu perspektyw, będziesz też jechać drewnianymi kładkami prowadzącymi przez podmokłe tereny.
Mapa szlaków turystycznych jest dostępna tutaj, opis szlaków tutaj.
10. Muzeum kanału Augustowskiego. Podlasie atrakcje
Wizyta w Muzeum kanału Augustowskiego była spontaniczna. Nie planowałam nawet zatrzymywać się w Augustowie. Pogoda była jednak tak paskudna, że nie pozostało mi nic innego, tylko szukać rozrywek pod dachem.
I bardzo dobrze!
Chociaż muzeum kanału jest bardzo staroświeckie, brakuje tam nowoczesnych, interaktywnych eksponatów, a film o historii kanału wyświetlany jest na telewizorze, jaki pamiętam z domu mojej babci dwadzieścia lat temu, dowiedziałam się mnóstwa nowych rzeczy o tej słynnej atrakcji Podlasia.
Wcześniej nie miałam pojęcia, jak ważną rolę w historii Królestwa Polskiego miał odgrywać kanał Augustowski. Na początku XIX wieku, by nawiązać stosunki handlowe z Wielką Brytanią i innymi europejskimi krajami, towary spławiane były Wisłą. Tam jednak zabór pruski wprowadził ogromne cła na wiele towarów uniemożliwiając handel. Kanał Augustowski miał zapewnić inne ujście do morza, z pominięciem tych ceł.
Budowa kanału nie została ukończona – prusacy znieśli cła i kanał utracił swoje znaczenie. Cieszę się jednak, że poznałam jego historię, a świadomość, jakimi narzędziami wykopano 100 km kanału z 18 śluzami, nadal mnie szokuje. Muzeum zdecydowanie mogę wpisać na listę wartych odwiedzenia i ciekawych miejsc na Podlasiu.
Inne atrakcje Podlasia
Tym postem nie wyczerpałam wszystkich atrakcji, jakie znajdziesz na Podlasiu! Z łatwością stworzyłabym drugą taką listę 🙂 Nie wspomniałam o Supraśli (znajduje się tam muzeum ikon umieszczone w jednym w pięciu w Polsce męskich klasztorów prawosławnych w Polsce. Można w nim obejrzeć setki ikon, poznać historię, a nawet sprawdzić się w ich pisaniu), ani chociażby o spływach kajakowych Narwią, Biebrzą, Bugiem czy Czarną Hańczą.
Przypominam Ci też o Konnym Zakątku, w którym możesz nie tylko zatrzymać się na nocleg, ale także skorzystać z licznych atrakcji i być w bliskim kontakcie z naturą.
Kocham polską różnorodność, a Podlasie to jeden z bardziej różnorodnych regionów w Polsce. Tutaj spotkasz katolików, prawosławnych, muzułmanów, ale przez cały dzień możesz nie spotkać też nikogo i cieszyć się towarzystwem natury.
Przekonałam do wyprawy? 🙂
Hej! Czy wiesz, że jeśli ten post był dla Ciebie pomocny, możesz mi postawić za niego kawę? Z góry dziękuję! 🙂
Dorota
Sprawdź też:
Konny Zakątek na Podlasiu. Recenzja ośrodka powstałego z miłości do przyrody i zwierząt.
Jak spędzić niezapomniany weekend na Mazurach?
Atrakcje Słowińskiego Parku Narodowego na weekend.
Toruń. Najlepsze atrakcje na weekend w mieście piernika i Kopernika.
Przejeżdżałem nie tak dawno samochodem przez Biebrzański Park Narodowy i zauroczyły mnie te drzewa i trawy. Chcę tam wrócić na wędrówkę.
A czy okolice np. Sokołowa Podlaskiego to też dla Ciebie Podlasie? Niby administracyjnie w mazowieckim, ale jako kraina geograficzna Podlasie 🙂
Zawsze mam problem z tymi podziałami – województwa vs krainy geograficzne. Tak jak województwo śląskie to nie Śląsk, małopolskie to nie Małopolska. W przypadku Podlasia – zwykle skrótowo mam na myśli województwo, i tak jest w tym poście. A jednocześnie wiem, że kraina geograficzna ma inne granice… skomplikowane 😀